Kamienice Przybyłowskie – stojące w południowo-wschodniej części rynku, to jedne z najsłynniejszych kamieniczek w Polsce, zbudowane w stylu manierystycznym około 1615 r. przez braci Mikołaja i Krzysztofa Przybyłów. Obie mają identyczny układ fasad, są bogato zdobione. Dekoracje przedstawiają postaci biblijne, motywy roślinne i zwierzęce oraz świętych, w tym patronów fundatorów obu domów – św. Mikołaja biskupa oraz św. Krzysztofa.

Obecnie pełnią funkcje budynków użytku publicznego: Siedziba Banku oraz Urzędu Miasta.

Młyn został zbudowany w 1918 roku, położony jest nad rzeką Chodelką tworzącą w tym miejscu malowniczy staw otoczony lasami. Młyn ma konstrukcję drewnianą, wewnątrz są trzy kondygnacje. We wnętrzu młyna zachowały się dawne narzędzia i wyposażenie. Obecnie młyn jest zasilany energią elektryczną, ale turbina wodna jest również nadal czynna. Młyn jest jednym z obiektów Ekomuzeum Lubelszczyzny. W sąsiedztwie młyna przebiega ścieżka przyrodnicza Kleniewo. Poprowadzona jest w formie pętli rozpoczynającej i kończącej się na polu biwakowych nad stawem.

W Polsce, w Emilcinie, od jesieni 2005 roku stoi jeden z niewielu na świecie pomnik UFO. Lądowanie niezidentyfikowanego obiektu latającego na terenie naszego kraju i spotkanie trzeciego stopnia z Obcymi miało podobno miejsce 10 maja 1978 roku. Spotkanie rolnika Jana Wolskiego z załogantami dziwnego statku było przez wiele lat podawane jako przykład jednego z najlepiej udokumentowanych przypadków lądowania UFO w historii świata. Dwie garbate istoty o oliwkowozielonych twarzach i błonach pławnych między palcami dosiadły się na wóz pana Wolskiego.
Kiedy 10 maja wozem konnym wracał on do domu przez las, ujrzał na drodze dwie postaci, które początkowo wziął za Azjatów. Istoty były niewysokie, miały oliwkowozielone twarze, skośne oczy i wystające kości policzkowe. Ich ciała pokrywał czarny kombinezon, odsłaniający tylko twarze i dłonie. Na karku mieli swego rodzaju wybrzuszenia przypominające garby, ich palce zaś połączone były błoną pławną. Kosmici zaprosili rolnika do swego wehikułu, wykonali na nim badania, a następnie wypuścili. Na miejscu zdarzenia znaleziono ślady mogące świadczyć o tak niezwykłych odwiedzinach. Z inicjatywy członków Fundacji Nautilus powstał pomnik UFO. Stanął on jednak nie na miejscu zdarzenia, lecz w środku wsi.

Folwark Istniejący już za Tęczyńskich, został znacznie rozbudowany przez Lubomirskich i Sieniawskich. Za rządów Aleksandra Augusta księcia Czartoryskiego, Końskowola stała się siedzibą administracji nadwiślańskich dóbr „Familii”. Administracji tej podlegało 33 wsie, kilka miast i 7 wydzielonych folwarków, jak również młyny, jatki, cegielnie, tartaki i karczmy położone na ich obszarze. Sam folwark „konińskowolski” obejmował 900 ha; niewiele ustępował mu folwark „pożogowski”. Folwark w Końskowoli obejmował, oprócz pałacu ekonoma, także mieszkania urzędników, mieszkania oraz warsztaty rzemieślników kilkudziesięciu profesji, trzy browary, gorzelnię, młyny, składy, spichlerz, stajnie i obory.

Wieża Ariańska w Wojciechowie to imponująca budowla wzniesiona w pierwszej połowie szesnastego wieku przez starostę lubelskiego Jana Pileckiego. Otoczył on swoją posiadłość murem, którego resztki stoją po dziś dzień. Wieża pełniła dwie funkcje – można było w niej mieszkać lub wykorzystać ją w celach obrony przed najeźdźcą. Temu także służyła fosa, którą tu wykopano przy okazji budowy wcześniejszego dworu z II połowy XIV wieku. W tamtym czasie na popularności zyskiwała broń palna – starosta uwzględnił nowinki techniczne i wybudował dodatkowe umocnienia w formie bastionów. Ich zarys widoczny jest do dziś i można go rozpoznać podczas spaceru dookoła wieży. Ponieważ przez długi czas właścicielami okolicy byli niekatolicy – kalwini i arianie – do wieży przylgnął przydomek „Ariańska”. Obecnie w Wieży Ariańskiej mieszczą się między innymi Muzeum Regionalne z Galerią Sztuki Ludowej oraz ekskluzywne Muzeum Kowalstwa, w którym zobaczyć można wyposażenie kuźni oraz ponad 1000 prac wykonanych przez kowali z wielu krajów.

W drugiej połowie września 1939 roku na Lubelszczyznę dotarł Wehrmacht. Dość szybko okazało się, że Niemcy nie mają ochoty stosować się do powszechnie przyjętych zwyczajów, a ich okupacja będzie miała charakter nie tylko grabieżczy, lecz także ludobójczy. Przytaczamy tu zeznanie pana Mirosława Michała z dnia 5 października 1966 roku: „W dniu 1 października 1939 r. do Szczuczek wkroczyły oddziały niemieckie. Byłem pierwszym, którego Niemcy zatrzymali. Ze mną chodzili od domu do domu i zabierali mężczyzn. Gdy nas było więcej, jakiś Niemiec zapytał po polsku, czy mamy broń i zażądał jej wydania. Nikt z nas broni nie miał i dlatego padła odpowiedź, że broni nie mamy. Wówczas Niemcy z grupy odprowadzili na bok 7 mężczyzn i rozstrzelali ich za płotem na polu Kowala. Następnie Niemcy poprowadzili nas dalej w kierunku szkoły. Zauważyłem, że w tym samym kierunku prowadzono mężczyzn z innych stron. Pod szkołą kazali nam położyć się na ziemi i rabowali odzież i buty. Wprowadzono nas do szkoły, polecając położyć się na ziemi.Po jakimś czasie Niemcy rozpoczęli ostrzeliwanie szkoły z dział. Padło wielu zabitych. Było wielu ciężko rannych. Ja zostałem ciężko ranny w brzuch, ale byłem przytomny. Ręką powstrzymałem krwotok z boku. Wokoło mnie było pełno krwi i trupów. Słychać było jęki rannych. Po zakończeniu strzelania z dział Niemcy wtargnęli do szkoły i rozpoczęli dobijanie ludzi z broni ręcznej. Pięciokrotnie powracali i za każdym razem okazało się, że niektórzy żyją. Ja się nie poruszałem. Wieczorem po odejściu Niemców kobiety weszły na teren szkoły. Wynoszono rannych. Mnie wyniosła moja żona i wyniosła mnie do szpitala w Bełżycach, gdzie leżałem 2 miesiące. Słyszałem, że następnego dnia Niemcy powrócili, spalili szkołę oraz trupy. Według mnie w szkole zginęło ponad 100 osób”. Nazwiska tych mężczyzn znajdują się na płytach dookoła kapliczki.

Na szczycie wzgórza, zwanym potocznie Jabłuszko, wznosi się gmach dawnej Szkoły Żeńskiej Gospodarstwa Wiejskiego. Szkoła ta powstała w 1908 roku z inspiracji Marii Kleniewskiej z Kluczkowic, bogatej ziemianki, działaczki społecznej, a funkcjonowała do 1936 roku. Szkoła ziemianek była na owe czasy nowatorską placówką kształcącą dziewczęta w zakresie zarządzania gospodarstwem domowym. Nauka trwała przez rok i zgodnie z porami roku dziewczęta uczyły się sezonowych prac w gospodarstwie, a także haftu, szycia, gotowania i innych przydatnych w codziennym życiu umiejętności. Podobna szkoła o rolniczym charakterze dla mężczyzn prowadzona była w Domu Ludowym przy ulicy Lipowej. Po zakończeniu działalności obiekt dawnej Szkoły Ziemianek w 1938 roku zakupiła diecezja lubelska i powierzyła siostrom ze zgromadzenia betanek. Po wojnie Stefan Wyszyński, ówczesny biskup lubelski, przekazał budynek siostrom urszulankom szarym, które prowadziły dom rekolekcyjny. W pensjonacie częstym gościem bywała poetka i sekretarka Józefa Piłsudskiego – Kazimiera Iłłakowiczówna. Trud spaceru na wzgórze Jabłuszko wynagrodzi przepiękny widok na Słowiczą Dolinę. Warto wspiąć się także na szczyt pobliskiego wzgórza zwanego Górą Prusa i zatrzymać się przy kapliczce ufundowanej przez sybiraka Mateusza Korwin-Wójcickiego jako wotum za szczęśliwy powrót z zesłania.

Punkt widokowy na Kazimierz i okolicę oraz Małopolski Przełom Wisły. Krzyże, nawiązujące do tych z Golgoty, ustawiono w 1708 r., aby upamiętnić kilkaset ofiar zarazy morowej, jaka dotknęła miasto. Zbocza i szczyt Góry Trzech Krzyży porasta chroniona prawnie, rzadka roślinność, wśród której możemy znaleźć wisienkę karłowatą, ostnice i omamy.

Trudno nie przyznać racji autorom dziewiętnasto-wiecznego „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” , który piszą o okolicach Celejowa, iż: „…przyroda tak hojnie uposażyła pięknością te miejsca, że nikt nie pożałuje trudu kto zwiedzi całą dolinę bochotnicką.” Piszą, iż piękno okolic Celejowa dostrzegła Sewerynowa Potocka i tu wybudowała pałacyk. Autorzy wspominają także, że ów pałacyk spłonął. Nie mniej jednak posiadłość odbudowano i dziś znów cieszy oko podróżnego. O młynie w Celejowie –Iłkach nie wspominają, bowiem został on przeniesiony z Witoszyna dopiero około roku 1900. Na początku pierwszej wojny światowej, w 1914 roku, został on spalony przez cofające się wojska rosyjskie, lecz natychmiast go obudowano, służyć miał bowiem wojskom państw centralnych. Zakład przetrwał także II wojnę światową, lecz w 1945 roku pokonała go powódź. Ponownie odbudowany, świadczy usługi dla okolicznych rolników do dziś. Koła wodne poruszające młyny na rzece Bystrej były stałym elementem krajobrazu przez ponad pięć wieków. Na rzece i jej dopływach istniały 23 urządzenia piętrzące. Na szlaku Młynów Wodnych Rzeki Bystrej można zapoznać się z dawnymi obiektami młynarskimi. Przy każdym punkcie szlaku znajdują się tablice informacyjne.

Wola Rudzka to wieś położona pod Opolem Lubelskim nad rzeką Chodelką. W Woli Rudzkiej podziwiać można piękny zabytek z 1909 roku, a mianowicie murowany z czerwonej cegły potężny młyn. Przez nieczynne już urządzenia młyńskie przepływa woda ze stawów hodowlanych gospodarstwa rybackiego „Pstrąg Pustelnia” (kliknij, aby przejść do obiektu). Młyn jest własnością fundacji „Młyn przemian” i czeka na inwestora.