Wąwóz Glinianki

Kontakt
Gmina Wąwolnica
Miejscowość Bartłomiejowice

Opis obiektu: Wąwóz Glinianki

Wąwóz ten rozcina lewe, lessowe zbocze doliny Bystrej na długości ok. 500 m. Biegnie nim droga ze wsi do pól na wierzchowinie, intensywnie użytkowana co najmniej od kilkuset lat.

O długotrwałym i intensywnym rozwoju wąwozu świadczą: rozwartość krawędzi przekraczająca 10 m, szerokość dna 5-6 m oraz kierunek SW-NE, równoległy do uprawnych pól, których rozłóg przetrwał tu od średniowiecza.

Droga w wąwozie skupia ruch z wielu gospodarstw, który powyżej wąwozu rozdziela się w kilku kierunkach. Pozostałością jednego z rozjazdów jest płytka niecka, zaś w najintensywniej obecnie użytkowanym możemy obserwować tworzenie się głębocznicy, wciętej na 1-2 m. Wąwozem przebiega szlak turystyczny niebieski, zaś nawierzchnię drogi zabezpieczają ażurowe płyty betonowe.

W przebiegu wąwozu można wyróżnić trzy odcinki. Odcinek górny, o długości ok. 200 m i spadku dna 2-4º, ma profil skrzynkowo-trapezowy o wysokości zboczy 2-5 m, z krawędziami porośniętymi przez młode drzewa: lipy, graby i klony oraz leszczynę. Przechodzi on w odcinek środkowy o podobnej długości, spadku dna 5-6º i asymetrycznych zboczach, wysokich przeważnie na 5-10 m. Zbocze lewe jest niższe: fragmentami ma postać pionowej ściany lessowej ze śladami eksploatacji glinki lessowej, używanej przy budowie pieców kaflowych jako zaprawa – stąd nazwa „Glinianki”. W miejscach, gdzie zachodzi spływ wody z pól, jest ono złagodzone i rozcięte przez formy sufozyjne. Zbocze prawe ma nachylenie 50-60º i maksymalną wysokość 12 m. Krawędzie wąwozu na tym odcinku porasta starodrzew lipowy z dębem, miejscami z brzozą i osiką.

W dolnym, wylotowym odcinku, o długości 100 m, wąwóz gwałtownie się wypłyca do głębokości 3 m a następnie stopniowo do 1 m. Nachylenie dna zmniejsza się do 2º. Ten odcinek powstał stosunkowo niedawno, gdyż rozcięty został tu stożek napływowy, uformowany podczas wcześniejszej fazy rozwoju wąwozu, kiedy jego dno znajdowało się znacznie wyżej w stosunku do obecnego. Krawędzie wąwozu porastają tu krzewy, takie jak: tarnina, berberys i dereń oraz młode drzewka: dęby i klony.

Poniżej wylotu wąwozu utworzył się wzdłuż drogi nowy stożek napływowy. Przed zabezpieczeniem dna wąwozu, było ono silnie erodowane przez wody opadowe, które rozprowadzały materiał lessowy koleinami drogi, aż na szosę i częściowo do rzeki. Obecnie erozja dna wąwozu została znacznie ograniczona przez zabezpieczenie nawierzchni, jednak podczas ulewnych deszczów możemy obserwować spływ materiału z wąwozu drogą na stożku i zamulanie szosy.

Lokalizacja

Wąwolnica
Bartłomiejowice
Wskazania lokalizacji mają charakter informacyjny i mogą być niedokładne.