Wąwóz Skrzypowy Dół

Ścieżka przyrodnicza Skrzypowy Dół rozpoczyna się obok leśniczówki Leśnictwa Kluczkowice (gmina Opole Lubelskie). Ścieżka oznaczona jest kolorem czerwonym. Ma długość ok. 3 km, znajduje się na niej 10 przystanków, 4 i 5 z nich to wąwóz lessowy o dobrze wyeksponowanych pokładach lessu.

Rozpoczyna się przy Leśniczówce Kluczkowice i pierwszy jej odcinek biegnie w stronę południowo zachodnią. Zwiedzający mogą tutaj zapoznać się z lasem grądowym, ale także licznymi niegrądowymi gatunkami drzew, które tu rosną Ten fragment ścieżki najciekawszy jest wiosną, kiedy obficie kwitną gatunki zielne w runie grądu. Wówczas dno lasu pokrywa się kobiercem zawilców gajowych, żółtych i ziarnopłonu wiosennego. Kwitnie także szczawik zajęczy, czworolist pospolity, marzanka wonna, gajowiec żółty, dąbrówka rozłogowa, konwalijka dwulistna i wiele wiele innych gatunków występujących w lasach liściastych. Następnie ścieżka skręca na południowy wschód i wchodzi do wąwozu, w którym zwiedzający mają okazję zapoznać się z tą naturalną formą erozji wodnej. Najpierw drogą wcinającą się w dno szerokiej doliny z płaskim dnem i łagodnymi zboczami. Następnie dolina zwęża się, ściany stają się bardziej strome. Po prawej stronie widoczne jest wcięcie w zboczu doliny. Biegła nim droga do dawnego folwarku Maszów. Obecnie rośnie tam las.

Dalej, po lewej stronie ścieżki, zobaczymy uchodzący do doliny wąwóz. Idąc dalej miniemy jeszcze kilka mniejszych wąwozów po lewej stronie. Można tu także zobaczyć martwe i zamierające drzewa oraz dowiedzieć się o ich bardzo ważnej roli w przyrodzie.

Wąwozy powstają również w miejscach, gdzie droga wcinała się w lessowe zbocze tworząc głębocznicę lessową. Proces ten możemy obserwować w miejscu dawnego skrzyżowania dróg obok przystanku nr 5. W wyniku erozji wodnej w miejscu dawnej głębocznicy lessowej powstał kocioł sufozyjny. Osuwające się ściany wkrótce zamienią dawną drogę w malowniczy wąwóz.

Dalej ścieżka osiąga swój najdalej na południowy wschód wysunięty punkt, gdzie znajduje się obfity płat skrzypu zimowego szczególnie malowniczo wyglądającego zimą pośród szarości lub bieli śniegu. Kierując się na północ i południowy zachód zwiedzający mogą podziwiać krajobraz rolniczy Wzniesień Urzędowskich oraz formy erozyjne jak i cały proces powstawania wąwozu. Na ostatnich przystankach ścieżki widoczne są odsłonięcia skał węglanowych, które zalegają pod warstwą lessu na terenie całej Wyżyny Lubelskiej.

Na ścieżkę warto wybrać się w połowie kwietnia w trakcie kwitnienia runa leśnego. Ze względu na podłoże lessowe wycieczkę należy zaplanować w dni pogodne. W dni deszczowe trasa staje się zbyt błotnista.