Performatywne czytanie korespondencji Konstantego Zamoyskiego w Muzeum Zamoyskich w Kozłówce

Muzeum Zamoyskich w Kozłówce zaprasza na czytanie performatywne osobistych zapisków oraz listów Konstantego Zamoyskiego (I kozłowieckiego ordynata) do ojca, Jana Zamoyskiego.

Listy obejmują czas nauki Konstantego w seminarium w Orleanie, jego powrót do Polski, pobyt u krewnych w Wielkopolsce oraz praktykę i gospodarowanie w Kozłówce. Są to nie tylko ciekawe wspomnienia rodzinne, ale także źródło szczegółów obyczajowych i społecznych XIX-wiecznej Polski.

W rolę Konstantego Zamoyskiego wcieli się utalentowany aktor Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie, Michał Czyż. Fragmenty listów opracował i wyreżyserował Bartłomiej Miernik z Fundacji Banina.

Czytanie odbędzie się w budynku Teatralni, I piętro, o godz. 14:00

Wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona. Wymagana rezerwacja telefoniczna 81 852 83 10 lub online 

Konstanty Zamoyski (1846–1923), I ordynat kozłowiecki, urodził się w Warszawie jako drugie dziecko Jana i Anny z Mycielskich. Dzieciństwo i młodość spędził we Francji, w Auteuil pod Paryżem, gdzie Zamoyscy mieli dom w osiedlu Villa Montmorency. Kształcił się pod okiem prywatnych nauczycieli, a w 1865 roku rozpoczął naukę w seminarium w Orleanie, w klasie filozofii i uczęszczał na wykłady z chemii, fizyki, arytmetyki, łaciny, greki i literatury. Do egzaminu maturalnego (bakalaureat) przystępował co najmniej dwukrotnie w 1866 roku w Akademii w Clermont-Ferrand, ale, zdaje się, bez rezultatu.

Te niepowodzenia na polu naukowym miały zapewne wpływ na decyzję o powrocie do Polski i zajęcie się rolnictwem. W 1867 roku Konstanty Zamoyski, podróżując przez Wielkopolskę i odwiedzając tam rodzinę, przybył do Warszawy, gdzie trafił pod opiekę Tomasza Zamoyskiego, który umieścił go w kancelarii ordynacji zamojskiej jako praktykanta, a w następnym roku we wzorowym majątku swego brata Józefa w Starej Wsi (obecnie Kołbiel). Konstanty zapoznał się także ze stanem interesów swego ojca, zwłaszcza majątku Kozłówka, który stopniowo przejmował. Ostatecznie odbyło się to w 1870 roku, po ślubie młodego Zamoyskiego z Anielą Potocką z linii chrząstowskiej, córką Tomasza i Wandy z Ossolińskich. Żona wniosła mu w posagu posiadłość Foksal w Warszawie, którą Zamoyski podzielił na działki i korzystnie sprzedał, a zostawiwszy sobie najatrakcyjniejszą część na końcu ulicy, wzniósł tam pałac wg projektu Leandra Marconiego.

Większość życia Konstantego Zamoyskiego upłynęła na przykładnym gospodarowaniu w swych dobrach i upiększaniu siedziby w Kozłówce. O jego działalności publicznej niewiele wiadomo, prawdopodobnie niezbyt się w nią angażował. W 1878 roku wybrany został do Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego na wiceprezesa przyszłych wyborów przy Dyrekcji Szczegółowej w Lublinie. W latach 1889–1892 był również kuratorem ordynacji zamojskiej i opiekunem małoletniego ordynata Maurycego Zamoyskiego.

Jego prawdziwe zainteresowania koncentrowały się wokół sztuki i muzyki. Zgromadził specyficzną kolekcję malarstwa, składającą się w większości z kopii portretów rodzinnych i dzieł wielkich mistrzów, posiadał duży zbiór (ponad 1500) rolek do pianoli i organoli z nagraniami muzyki klasycznej, kolekcję fotografii, a w młodości zbierał także numizmaty.

W 1903 roku, po wieloletnich staraniach, założył ordynację kozłowiecką, obejmującą 7650 ha, a także pałace w Kozłówce i w Warszawie. Całe życie rozbudowywał i doposażał swą siedzibę. Przebudowa kozłowieckiej rezydencji, trwająca od 1897 do 1911 roku, przemieniła XVIII-wieczne założenie w prawdziwie wielkopańską rezydencję. Mimo iż wystrojem nawiązywała ona do minionych wieków, wyposażona została w nowoczesne urządzenia, takie jak wodociąg i kanalizacja oraz centralne ogrzewanie zainstalowane w kaplicy.

Zamoyscy nie dochowali się potomków i na dziedzica ordynacji hrabia wyznaczył Adama Zamoyskiego, swego stryjecznego brata z najmłodszej gałęzi rodu. Zmarł w 1923 roku i pochowany został obok żony, w kaplicy grobowej na cmentarzu w Kamionce, którą wzniósł w 1890 roku.